Kiedy była pierwsza paraolimpiada i jaka kryje się za nią historia?
*Zwracamy uwagę,: że niektóre historyczne zdjęcia i dane w tym blogu mogą zawierać słownictwo aktualnie uważane za obraźliwe.
Paraolimpiada ma miejsce co cztery lata, w tych samych miastach co igrzyska olimpijskie. Nazwa Paraolimpiada wywodzi się z greckiego słowa παρά, pará, które oznacza „poza” lub „obok” i oznacza, że igrzyska dla osób niepełnosprawnych są "obok" igrzysk olimpijskich.
Historia nowoczesnych igrzysk olimpijskich sięga XIX wieku, ale paraolimpiadę (oraz zawody sportowe dla osób niepełnosprawnych, z których ją skompletowano) stworzono dopiero w połowie XX wieku. Przyjrzyjmy się wydarzeniom z paraolimpiad europejskich, uwiecznionych w kolekcjach dziedzictwa kulturowego
Stoke Mandeville, 1948
Paraolimpiada wywodzi się z zawodów sportowych zorganizowanych po raz pierwszy w Wielkiej Brytanii w 1948 roku.
Dr Ludwig Guttmann, pochodzenia żydowsko-niemieckiego, pracujący w szpitalu Stoke Mandeville, zorganizował zawody sportowe dla weteranów II wojny światowej, którzy zmagali się z uszkodzeniami kręgosłupa. Udział wzięło 16 pacjentów – 14 mężczyzn i 2 kobiety.
Wydarzenie miało miejsce tego samego dnia co igrzyska olimpijskie w 1948 roku w Londynie. Zawody te stały się powtarzaną co roku tradycją.
W 1952 roku wydarzenie stało się międzynarodowe, kiedy to holenderscy zawodnicy dołączyli do grona brytyjskich sportowców. Zawody odbywały się co roku i zyskały popularność jako Międzynarodowe Rozgrywki Sportowe w Stoke Mandeville (International Stoke Mandeville Games). W 2005 roku zmieniły nazwę na World Wheelchair and Amputee Games (Światowe rozgrywki dla osób na wózkach i po amputacji), a w 2009 roku nazywały się już World Wheelchair and Amputee Games (IWAS) (Międzynarodowe igrzyska sportowe dla osób na wózkach i po amputacji).
Rzym, 1960
W 1960 dziewiąte Rozgrywki Sportowe w Stoke Mandeville stały się oficjalnie pierwszą paraolimpiadą.
Początkowo udział mogli brać tylko sportowcy jeżdżący na wózkach. Na paraolimpiadzie startowało 400 sportowców w 57 wydarzeniach i 8 kategoriach sportowych z 23 krajów. Igrzyska paraolimpijskie nastąpiły po olimpiadzie w Rzymie i były organizowane na terenie tych samych obiektów.
Tel Aviv, 1968
Igrzyska paraolimpijskie w 1964 roku odbyły się w Tokio, równolegle z igrzyskami olimpijskimi. Jednak w 1968 roku paraolimpiada nie odbyła się w Meksyku równolegle z igrzyskami olimpijskimi.
Zamiast tego, III Igrzyska Paraolimpijskie odbyły się w Tel Awiwie, w Izraelu, w listopadzie 1968 roku. Wzięło w nich udział 750 sportowców z 29 krajów, rywalizując w 181 konkurencjach w 10 różnych dyscyplinach.
Örnsköldsvik, 1976
Pierwsze Zimowe Igrzyska Paraolimpijskie odbyły się w 1976 roku w Örnsköldsvik w Szwecji. Były to pierwsze paraolimpiady, w których mogły rywalizować różne grupy sportowców z niepełnosprawnościami.
Arnhem, 1980
VI Letnie Igrzyska Paraolimpijskie odbyły się w Arnhem, w Holandii, w 1980 roku. Związek Radziecki , który był gospodarzem Igrzysk Olimpijskich w tym roku wydał oświadczenie, w którym zaprzeczył, że istnieją osoby z niepełnosprawnościami w ich kraju.
W zawodach wzięło udział 1973 sportowców z 42 krajów, rywalizując w 489 konkurencjach w 12 dyscyplinach sportowych. Na uroczystości otwarcia było aż 12 000 widzów.
London, 2012
Pod koniec XX wieku igrzyska olimpijskie i paraolimpijskie zaczęły być organizowane w tym samym mieście i kraju oraz korzystać ze wspólnej infrastruktury sportowej.
Paraolimpiada w Londynie w 2012 roku była jednym z największych wydarzeń sportowych w historii Wielkiej Brytanii i zarazem największą paraolimpiadą w dziejach. Jedna z dwóch maskotek tych igrzysk nosiła imię Mandeville na cześć szpitala, który kilkadziesiąt lat wcześniej zapoczątkował ruch paraolimpijski.
Ten blog jest częścią projektu sportowego Europeany który prezentuje skarby kultury związane z dziedzictwem sportowym w Europie.
Tłumaczenie: Joanna Oleksy